afeccioṉ
n. f.
a. 'mouvement de l'âme, sentiment, émotion'
OpDévB 82r,2: … e tota vesio, per certana que t'aparesca que sia, pueys que mena ton cor en opinio o en afectio contra alcun article de la fe o contra bonas costumas… fug la
OpDévB 81v,21: Lo segon remedi es que en ta oratio e contemplatio no sostengas en ta anima neguna consolatio… que t'enclau principalment sadolament e reffectio de ta propria affectio.
OpDévB 84v,39: … per auta vida que aias comensada, tot dia puniras tas affectios e tas imperfectios desenparan tot vici, mais que fait no has
SFrancA 1.2,3: … va encontrar un cavalier, lo qual era noble mas paubre e mal vestit, lo qual reguardat ab gran afectio de pietat e de misericordia e la paupertat de luy, va·l vestir
SFrancA 9.1,7: Acertas, per afectio de noauzida devocio, aquela fontal bontat en cascuna de las creaturas, ayssi quo en rivetz, el assaborava.
SFrancA 1.6,1: D'aqui enant el va vestir esperit de paupertat e sentiment d'umilitat et affectio de coral pietat.
SFrancA 6.11,9: … que tant gran dignitat optenc en terra que Dieus enclines a ssa voluntat, e mudes la affectio d'ome, e la ost dels demonis per son comandament encausses…
LeysAm2A 5593: Epizensis ad una ma / Un mot retorna ses meja, / Per gran affeccio mostrar / O so que dits miells afermar.
LeysAmA 2:149,18: Cobbla affectuoza. / Affectuoza es dicha, quar sobre totas las autras dessus pauzadas mostra tan gran affectio que ses tota meja d'autra dictio recita una meteyssa dictio
LeysAmG 3:170,9: Item deu hom saber que·l retornamen qu'om fay de dictios… fay hom per miels mostrar la affectio gran quez ha aquel que ditz las paraulas
LeysAmG 3:170,22: E dizem scienmen per mostrar major affectio o major affirmatio de so qu'om ditz, quar estiers seria nugatios
ElucS 82,6: Per que podem entendre la diferencia que es entre la potencia estimativa et ymaginativa, quar operacio de virtut ymaginativa no es ab afeccio de misericordia, de tristor, de compassio o d'amor…
ElucS 84,4: D'aquestas doas potencias nayssho quatre afeccios de l'anima que so gauch, esperansa, tristor et temor.
VergCunsD 38b: Lo qual pois qu'el sent la ploya de las malas cogitaçios que cajon sobre li olh del cor, el non clau li olh… E si lo fuoc de li mal desirier cagire sobre lo pe de l'afeçion, el meseyme eylegis majorment de laysar brusar lo seo pe…
VergCunsD 162a: Compassion es per la cal en las comoditas [… lacune] de Christ cum animo cundelent e es genera alcuna affeçion.
VergCunsD 166a: Tota affection procedis de la leçion e medictacion…
b. esser de gran a. 'être très ému'
LeysAmG 1:292,15: De cobla affectuosa. / Cobla affectuosa es dicha per so quar de tan gran affectio es cel qui parla… que ses meia d'autra dictio, replica e recita una meteyssha dictio…
c. 'attachement, sympathie, bienveillance'
OpDév2B 126v,27: D'ayssi enant no·t partas d'aquestz mieus discipols, e no ames ni conoscas iamais neguna persona temporalmens d'amor carnal ni de affectio especial.
14e s. ⊂ ManConsLimS 96,31: … et adecertas le repaus per totas forsas per deute nostre cove a vos procurar, e per totz esgardamentz et affectios… tant a dreyts et a dreytura, cove subvenir e ssecorer…
1376? Montaner ⊂ ArchGir 3:178,20: … attendude la affection que io ey a vostre ciutat et pais part de la…
1393 ⊂ LÉtPrGH 4,65a: e que las dignitats e benufficis del dich pays si donon a Proensals… e sus so ordenon per lo conselh general certas gens que aian perseguir aquesta causa… davant nostre dit sant payre, e an gran e bona affection e deligentia
1432 ⊂ LÉtPrGH 27,8: … et remercian tant humilment coma plus podon al rey, nostre dich senhor, la bona affeccion et evident amor laqual lur a monstrat…
1442 ⊂ LÉtPrGH 30,48: Item, attenduda la amor et affection que lo magnific chivallier monsenhor Tanguis de Chastel, senescal del dit pays, ha agut et ha ad aquel…
1472 ⊂ LÉtPrGH 33,38c: … que neguna comission o letra de la cambra ni d'altra cort non si deia metre a exequcion… sinon que permierament sia presentada als uficies de la cort… Plas al rey, sinon que lo juge mandant… doutessa de l'afection dels officiers…
1472 ⊂ LÉtPrGH 33,4: … per la bona amor et l'afecion que los senhors dels dichs tres estas et generalment tot lo pays a a la sieua majestat…
1472 ⊂ LÉtPrGH 33,21b: Item, per evitar totas affections extraordinarias, supplican a la dicha majestat que a la decision dels processes… los advocas de las partidas non deian esser presens… afin que tota affection particular cesse.
1506 Saint‑Flour ⊂ DAOA 24a: de las talhas… que non y fassa l'on res per affection ni per malveilhensa, mes a la raison
d. aver en a. 'avoir de la sympathie pour'
1392 ⊂ LÉtPrGH 3,25: … car el era aparelhat de far e aconselhar e provesir en totas las causas sobre dichas… en maniera e en forma que lo dich pays conogra que el l'a en affeccion…
e. 'préférences (personnelles), parti pris'
OpDévB 83v,16: Et aysso dic contra alscus messatges e discipols d'Antichrist, los quals pallian e defendon lors errors… esponden segon lor propria affectio la Sancta Scriptura…
1469 Saint‑Flour ⊂ DAOA 24a: que… chascus en digha son bon advis et deliberation sans affection nenguna…
f. 'intention, volonté, désir'
AbrThéolB 16,21: lo don es plus agradable segon la affection del donan que segon la grandeza del don
AbrThéolB 16,30: Per que donc apar que mais fay la bona afection que non fay la grandor de la oblacion.
LVVert ⊂ Rn 2:32a: Es purgada de tota amor terrenal e de tota affectio carnal
BrevAmR2 3112: quar tug [c.‑à‑d. li angel] han gran affectio / e cura que nos fossem bo
BrevAmR2 595: Plazers, affectios de be: / plazers del be quez a ab se / sso en que amors s'es meza / et affectios esteza, / que Dieus mais de bes i meta
BrevAmR2 3302: per sso es lurs [c.‑à‑d. dels diables] affectios / principals de temtar los bos / e d'ells far cazer en error
BrevAmR3 9009: e d'aquell azordenamen / devetz entendre que dichen / le talens e l'affexios / qu'es entre·ls femes e·ls masclos / d'agustamen far entre lor, / lo qual nos apelam amor
BrevAmR3 10256: E sabchatz que bos almorniers / deu l'almorna dar volontiers, / quar mais grazigs la volontat / Dieus que no fai la quantitat / … / e mais guarda l'afeccio / Dieus en totz fagz meritoris / quez als, so ditz sanhs Greguoris.
SElzC 52,31: E enayssi estan en aquel fuec d'amor, am tota la affectio de son cor suppliquec a Dieu e demandec que…
SElzC 196,11: E a aquels que no podia donar manualmen, hi presentava e y demostrava sa affectio e sa voluntat.
SElzC 152,22: … no tan solamen so que deforas avia fach, mas yssamen so que dins son coratge avia tractat, e sas mentals affettios e sas cogitacios per ordre lhi manifestec
LegAurT 82,3: la soa meravilhosa clementia, que demostra en aysso en que luy estan el fach et en la voluntat de persegre, lo convertit, jasia aysso qu'el agues deforma afectio…
CruscaPr ⊂ Rn 2:32a: Agro bon desirier e gran affectio de trobar